Tecfidera jest obecnie jednym z najpopularniejszych leków na rzutowo – remisyjną formę stwardnienia rozsianego. Lek dostępny jest w ramach programów lekowych i jest wówczas bezpłatny dla pacjentów. Przyjmowany jest w postaci tabletek. Co musisz wiedzieć o stosowaniu leku Tecfidera?

Tecfidtera – co to za lek i jak działa?

Tecfidera, czyli Fumaran dimetylu to lek pierwszej linii leczenia stosowany w rzutowo – remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego.

W opracowaniach naukowych można przeczytać, że:

„Tecfidera jest lekiem, którego mechanizm działania związany jest z aktywacją czynnika transkrypcyjnego NRF-2 (ang. nuclear erythroid 2-related factor). Działanie fumaranu dimetylu na szlakach odpowiedzialnych za pogłębianie się stwardnienia rozsianego polega na zmniejszaniu procesów zapalnych zarówno w komórkach obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego oraz ochronie komórek OUN przed uszkodzeniem oksydacyjnym”.

Bardzo trudno prostymi słowami opisać dokładnie mechanizm działania Tecfidery. Jest to lek immunosupresyjny, czyli – w dużym uproszczeniu – „obniżający odporność”. Oznacza to, że ma za zadanie wyciszyć niektóre funkcje układu odpornościowego tak, aby nie atakował on własnych tkanek.

Czy Tecfidera jest refundowana?

Tecfidera jest lekiem, który od 2016 roku jest oferowany pacjentom ze stwardnieniem rozsianym w ramach leczenia lekami pierwsze linii. Jest on wówczas bezpłatny dla pacjentów.

Czy Tecfidtera jest skutecznym lekiem na stwardnienie rozsiane?

Badania kliniczne wykazały wysoką skuteczność leku Tecfidera przy jednocześnie dobrej tolerancji leku przez większość pacjentów. W badaniach znajdziemy między innymi takie informacje:

Tecfidera to lek stosowany doustnie, który:

• zmniejsza ryzyko wystąpienia rzutu choroby,
• spowalnia postęp niepełnosprawności
•  zmniejsza liczbę nowych ognisk demielinizacyjnych widocznych w rezonansie magnetycznym.

Porównywano także skuteczność leków Tecfidera z innymi lekami na stwardnienie rozsiane.

„W porównaniu z dotychczas stosowanymi lekami pierwszego wyboru, takimi jak interferon beta-1b i beta-1a czy octan glatirameru, fumaran dimetylu cechuje się wyższą skutecznością kliniczną i radiologiczną. W badaniach klinicznych wykazywał ponad 56-procentową redukcję wskaźnika rzutów, 76-procentową redukcję liczby nowych/powiększających się zmian w obrazie T2-zależnym oraz zahamowanie postępu niepełnosprawności. Jednocześnie lek ma dobry profil bezpieczeństwa: niewielki odsetek pacjentów zgłaszał objawy niepożądane. Podobnie jak w przypadku leków stosowanych w drugiej linii, terapia wymaga kontroli poziomu limfocytów we krwi.”

To właśnie te dane przekonały mnie, że chcę brać lek Tecfidera. Opowiedziałam o tym w tym w filmie powyżej.

W filmie opowiedziałam Wam także o moich trudnych początkach z tym lekiem. Jak to wyglądało?

Przyzwyczajanie się do leku Tecfidera

Zdarza się, że na początku stosowania lek daje różne efekty uboczne. Najczęściej spotykane to:

• Silne bóle brzucha, wymioty, biegunka
• Nagłe zaczerwienienie twarzy, pieczenie, swędzenie skóry

Z czasem objawy te słabną lub ustępują. Czasami zostają na zawsze jak np. nagłe zaczerwienienia – niektórzy mają je często, inni rzadziej. Trudno powiedzieć skąd się one biorą i od czego zależą. Niektórym pomaga aspiryna stosowana przez przyjęciem Tecfidery, jednak ja już wolę robić się czerwona nić brać kolejny lek.

Tecfidera a silny ból brzucha.

Tecfidera może powodować różne dolegliwości ze strony układu pokarmowego, które jednak powinny zmniejszyć się lub ustabilizować po kilku tygodniach przyjmowania leku. Co pomaga?

• Stosowanie leków osłonowych na żołądek (IPP). Z tym, że ja osobiście nie uważam, żeby przewlekłe branie tych leków  to był dobry pomysł. Raczej czasowo, jako osłona. Nadmiar IPP wpływa negatywnie na mikrobiom jelit i jeśli nie ma wyraźnych wskazań nie powinno przyjmować sę ich przewlekle.
• Spożywanie Tecfidery na obfite posiłki – czy czym na samym początku to może nie wystarczyć, bo i tak będą bóle brzucha i mdłości. Natomiast później faktycznie pomaga to uniknąć bólu brzucha
• Niełączenie tecfidery z jedzeniem i piciem o kwaśnym odczynie np. popijanie tecfidery sokiem pomarańczowym to zdecydowanie zły pomysł.
• Mi osobiście pomagały też leki zobojętniające takie jak np. Gasprid, a także Essox

„Ja miałam na początku brania Tecfidery bardzo silne efekty uboczne. Dlatego stsowałam też leki przeciwwymiotne i przeciwbólowe w czopkach. Dlaczego w czopkach? Bo jak raz wzięłam ketonal (który tez podrażnia żołądek) to po takiej mieszance wylądowałam na izbie przyjęć z powodu bólu brzucha…”.

Kiedy sytuacja się normuje?

Zwykle po kilku tygodniach przyjmowania większej dawki pacjenci uczą się (często boleśnie) jak przyjmować Tecfiderę, a efekty uboczne mijają albo znacznie słabną. To co mi zostało do teraz (biorę ją już 3 lata) to:

• Nagłe zaczerwienienia skóry twarzy, szyi, nadgarstków, czasami całego ciała
• Na około 30 minut do 2 h po wzięciu leków – uczucie silnego zmęczenia, senności. Nie zawsze, ale czasami tak. Zwykle towarzyszy temu delikatne bulgotanie w jelitach, zaczerwienienie.
• Czasami biegunka

Tecfidera a obniżona ilość białych krwinek

Leukopenia, czyli obniżona liczba białych krwinek to także częsty objaw uboczny Tecfidery. Z tym, że problem ten nie dotyczy wszystkich.

„Całkowita liczba limfocytów u osób leczonych fumaranem dimetylu zmniejszała się o około 30% po roku kuracji, a potem pozostawała na stałym poziomie, w granicach normy. U większości chorych (76%) nie obserwowano limfopenii w pierwszych 12 miesiącach terapii. Zaledwie u 2% leczonych wystąpiła ciężka limfopenia utrzymująca się przez 6 miesięcy lub dłużej. Dotychczas opisano dwa przypadki postępującej wieloogniskowej encefalopatii u pacjentów przyjmujących lek z przewlekłą limfopenią.”

W moim przypadku akurat liczba białych krwinek jest ciągle poniże normy, ale nadal  granicach, które dopuszczają przyjmowanie leku.  Konieczna jest jednak stała kontrola poziomu białych krwinek, a zwłaszcza zwracanie uwagi na poziom neutrofili.

Zajrzyj tutaj i przeczytaj jak podnieść sobie liczbę białych krwinek.

Kiedy trzeba zrezygnować z leku Tecfidera?

Pierwszym i najważniejszym kryterium jest poziom białych krwinek

„Jeśli w trakcie leczenia produktem leczniczym Tecfidera liczba limfocytów spadnie poniżej

0,5×109 /L na dłużej niż 6 miesięcy, należy ponownie rozważyć stosunek korzyści do ryzyka leczenia produktem leczniczym Tecfidera, w kontekście dostępności innych opcji terapeutycznych.”

Poza tym część pacjentów rezygnuje ze względu na to, że nie mijają u nich dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Leczenie może być także przerwane jeśli badania wykazują nadmierne obciążenie wątroby.

Tecfidera a wirus JCV

Decydując się na lek Tecfdera warto wykonać badania w kierunku tego czy jesteśmy nosicielami wirusa JCV. Ma to związek z bardzo rzadkim powikłaniem jakim jest postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa (PML). PML może wystąpić jedynie w przypadku obecności wirusa JC. Jeśli wykonano badanie w kierunku obecności przeciwciał anty- JC, należy pamiętać, że wpływ limfopenii na dokładność takich badań nie został przebadany u pacjentów leczonych produktem leczniczym Tecfidera. Co to oznacza? Że jeśli już przyjmujemy Tecfidera to wynik może wyjść fałszywie ujemny. Poza tym ten wirus występuje powszechnie więc może dojść do zarażenia nim w każdej chwili.

Ja wykonałam takie badanie, wynik miałam ujemny. Jednak i tak kluczowa jest nadal liczba białych krwinek. Jeśli będą one w granicach bezpiecznej normy, albo nieco poniżej normy to to powikłanie ci nie grozi.

Tecfidera a ciąża

Tecfidera nie jest lekiem rekomendowanym do przyjmowania w czasie ciązy. Dla pacjentek ze stwardnieniem rozsianym rekomendowane są inne leki. Jednakże (wiadomo jak to bywa) ciąże na Tecfiderze się zdarzały. Wyniki nie wskazywały na zwiększone ryzyko uszkodzenia czy wad płodu. „W badaniach na zwierzętach nie wykazano działania teratogennego DMF. Lek nie jest rekomendowany do podawania pacjentkom ciężarnym (Tecfidera, 2014), niemniej jednak odnotowano 56 przypadków ciąż podczas stosowania DMF w badaniach klinicznych. Odsetek żywych urodzeń był podobny w grupie DMF (65%) i w grupie placebo (64%). Nie stwierdzono wzrostu ryzyka występowania wad rozwojowych płodu”

Nadal jednak lepiej dobrze się zabezpieczać niż potem zamartwiać.

Tecfidera a dieta

Dieta w stosowaniu Tecfidery ma duże znaczenie, szczególnie na początku. Bardzo ważne jest, aby unikać bezpośrednio przed lub po spożyciu leku produktów mogących podrażnić błonę śluzową żołądka. Obejrzyj na ten temat film